Вот и у меня грамматика хромает на обе ноги из-за этого(((
Я только недавно научилась различать звуки. Но и то боюсь писать, кажется, что обязательно допущу ошибку((
И учителя у меня плохие. На все вопросы мои "почему" отвечают "потому что"((
В роднике твоих глаз
и виселица, и висельник, и веревка(с)
Я думаю, что мне скорее всего поможет обычный школьный учитель армянского языка, с которым я смогу по душам, как филолог с филологом все обсудить и говорить на понятном нам обеим языке)))))
А то все мои "учителя" были только носителями.
А мне важно знать и понимать правила, почему это происходит в языке.
Интересно, сколько возьмет обычный школьный учитель за индивидуальные занятия?
Последний раз редактировалось FELICE; 19.09.2010 в 20:46.
В роднике твоих глаз
и виселица, и висельник, и веревка(с)
VREZH (19.09.2010)
Ай Армен джан , эн хехч ахджикэ փափուկ бариц сксец)))))
А так у всех почти слов , что ты написал , есть система проверки...Например գրաԲար разложив на составные գրա - письменный(ое),Բար - слово...или թաԳավոր - թաԳ ( корона)...в этом случае сразу ясно какую букву надо писать... А так да , есть небольшое количество слов которые лучше запомнить , потому что в народной речи произносятся по другому...
FELICE (19.09.2010)
а вот и правила ,учи эти слова наизусть Сюз))))))
Вспомните: в армянском языке три ряда согдасных (а не два, как в большинстве других языкоа):
բ - պ - փ
գ - կ - ք
դ - տ - թ
ձ - ծ - ց
ջ - ճ - չ
В некоторых словах звонкие согласные произносятся оглушенно.
В этой теме я приведу списки самых распространенных слов (и несколько однокоренных с ними), в которых звонкие согласные произносятся оглушенно и с придыханием, т.е.
բ = փ, գ = ք, դ = թ, ձ = ց, ջ = չ, а также слова, в которых оглушаются согласные վ и ղ, т.е. ղ = խ, վ = ֆ.
Но сначала - краткий общий обзор.
Исторически после ր произносились оглушенно и с придыханием звонкие согласные բ, գ, դ, ձ, ջ
После ն могут глухо и с придыханием произноситься звуки դ (ընդունել) и գ (в слове անգամ), после մ – звук բ (համբույր).
В ряде слов оглушенно произносятся звонкие согласные после ղ, который, в свою очередь, оглушаясь, произносится խ.
В ряде случаев звонкие согласные оглушенно и с придыханием произносятся после гласного.
Как правило, оглушение и аспирация звонких согласных распространяется на все однокоренные слова, за редкими исключениями (например գ произносится оглушенно и с придыханием в словах երգ, երգել, երգիչ и не изменяется в словах համերգ, ողբերգական, ողբերգություն, կատակերգություն). Բ произносится оглушенно и с придыханием в слове գրաբար и не изменяется в других словах с суффиксом -աբար.
Слова, в которых оглушенно произносятся два звонких согласных, мною будут включены в оба списка, напр. ընդարձակ, где դ = թ и ձ = ց.
Кроме оглушения согласных есть еще небольшая проблемы непроизношения հ. Возьмем список слов, в которых пишется, но не произносится эта буква. И еще надо будет научиться слышать "скрытый" слог, т.е. звук ը, который может и не писаться, но произносится и составляет "скрытый" слог (это важно для образования множ. числа!)
Да, у носителей языка наблюдаются артикуляционные варианты под влиянием диалектов или разных других субъективных факторов. Кто-то оглушает звонкие согласные при произношении, кто-то не оглушает. Иногда один и тот же чел. произносит одно и то же слово то с оглушением, то без оглушения. Я приведу списки тех слов, в которых (по-моему) нет сомнений, что большинство армян произносят не так, как пишется, т.е. с оглушением.
Теперь возьмем список բ = փ
Итак, բ произносится оглушенно и с придыханием (փ) в следующих словах (отдельно отмечены слова, в которых բ произносится оглушенно, но без придыхания) вместе с оглушенным ղ:
-աղբ, աղբահան, աղբատար (ղբ = խպ) мусор
-աղբյուր, ցայտաղբյուր (ղբ = խպ) источник, родник
-արբել, հարբել, հարբեցնող, հարբեցողություն, արբեցնող, արբեցուցիչ пъянеть-пъющий-пъянство-пъющий
-Բաբկեն [/size](второе բ), Գաբրիել, Հակոբ, Սերոբ, Քերոբ - мужские имена,
-тж. фамилии Գաբրիելյան, Հակոբյան, Սերոբյան, Քերոբյան
-գրաբար
-դարբին, դարբնել, դարբնոց, Դարբինյան (фамилия)
-եղբայր, եղբայրանալ, եղբայրաբար, եղբայրություն, հորեղբայր, մորեղբայր, եղբորորդի (ղբ = խպ)
-երբ, երբեմն, երբեմնի, երբեք, երբևէ, երբևիցե
-երկուշաբթի, երեքշաբթի, չորեքշաբթի, հինգշաբթի, ուրբաթ, շաբաթ, ուրբաթախոս, շաբաթաթերթ, շաբաթօրյակ и т.д.
-իբր, իբրև
-խաբել, խաբվել, խաբեբա, խաբեություն, խաբեբայություն, խաբուսիկ
-համբերել, համբերություն, համբերատար, անհամբեր
-համբույր, համբուրել, համբուրվել
-նուրբ, նրբազգաց, նրբակազմ, նրբակիրթ, նրբամիտ, նրբերանգ, նրբագեղ, նրբագեղություն, նրբանկատ, աննրբանկատ, նրբանցք, նրբերշիկ, նրբորեն и т.д.
-ողբ, ողբագին, ողբալ, ողբալի, ողբերգություն, ողբերգու, ողբերգակ, ողբերգական и т.д. (ղբ = խպ)-որբ, որբանալ, որբացնել, որբանոց, որբություն
-սերովբե
-սրբել, սրբվել, սրբիչ -вытирать, вытираться, полотенце
-սուրբ, սրբագրել, սրբագրիչ, սրբագրություն, սրբագրում, սրբազան, սրբանկար, սրբապատկեր, սրբանկարիչ, սրբավայր, սրբորեն, սրբություն, Սրբուհի(женск. имя)
-քերովբե
Теперь у нас слова, в которых գ = ք
Գ произносится оглушенно и с придыханием (ք) в следующих словах:
-անգամ, միանգամայն, միանգամից
-արգելք, արգելել, արգելակել, արգելական
-ավագ, Ավագ (мужское имя), Ավագյան (фамилия)
-գգվել, գգվանք (только вторая буква Գ произносится оглушенно и с придыханием)
-Գրիգոր, Գրիգորյան, Գևորգ, Գևորգյան (только вторая буква Գ произносится оглушенно и с придыханием)
-Մարգար, Սարգիս, Մարգարյան, Սարգսյան
-գոգ, գոգավոր, գոգավորություն, գոգնոց (только вторая буква Գ произносится оглушенно и с придыханием)
-երգ, երգել, երգիչ, երգչուհի, երգեցիկ, երգեցողություն, կրկներգ, մեներգ, զուգերգ, սգերգ, օրհներգ
-զույգ , զուգընթաց,
-զուգել, զուգվել, զուգարան
-էգ, իգական
-էգուց
-թագավոր
-թարգմանել, թարգմանիչ, թարգմանություն
-ծեգ, արևածագ, ծագել, ծագում, ծագումնաբանություն, ծագումնաբանական
-կարագ
-կարգ, կարգապահ, կարգապահություն, անկարգ, կարգադրել, կարգադրություն, կարգավորել, կարգավորիչ, համակարգ, համակարգիչ, արտակարգ
-հագուստ, հագնել, հագցնել, հագնվել
-հոգնակի
-հոգի, բարեհոգի, հոգեհանգիստ, հոգեկան, հոգեբան, հոգեբանական, հոգեբանություն, հոգևոր, հոգևորական
-հոգս, հոգալ, հոգատար, անհոգ
-հոգնել, հոգնած, հոգնածություն
-ձագ, ձագուկ
-ձիգ, ձգան, ձգարան, ձգել, ձգվել, ձգձգել, ձգձգում, ձգձգվել, ձգողական, ձգողություն, ձգողականություն
-ձգտել, ձգտում
-ճիգ, ճգնել, ճգնավոր, ճգնավորական, ճգնավորություն, ճգնաժամ, ճգնաժամային
-ճրագ, ճրագալույս, ճրագու
-մարգարե, մարգարեական, մարգարեություն
-մարգարիտ, մարգարտյա, մարգարտածաղիկ, մարգարտազարդ, մարգարտանման, Մարգարիտ (женское имя)
-միրգ, մրգատու, մրգաջուր, մրգահյութ
-մուգ
-նորոգել, նորոգվել, նորոգում, վերանորոգել, վերանորոգվել, վերանորոգում
-շոգ, շոգի, շոգել, շոգեխաշել, շոգեմեքենա, շոգեմուրճ, շոգենավ, շոգեշարժիչ, շոգեջեռուցում, շոգեքարշ
-ոգի, ոգելից, ոգեմիջնորդ, ոգեշնչել, ոգեշնչվել, ոգեշնչում, ոգեշնչված, ոգեշնչվածություն, ոգևորել, ոգևորվել, ոգևորություն, ոգևորիչ, ոգևորված, ոգևորվածություն
-պատարագ
-պարգև, պարգևել, պարգևատրել, պարգևատրված, պարգևատրում, պարգևատրություն, Պարգև(мужское имя)
-սուգ, սգալ, սգավոր, սգակառք, սգերգ, սգերթ
-վարագույր, վարագուրել, վարագուրվել, վարագուրում
-տեգր
-ուրագ
-օգուտ, օգնել, օգնական, օգնություն, օգտակար, օգտակարություն, օգտվել, անօգուտ, օգտագործել, օգտագործվել, օգտագործելի, օգտագործելիություն, օգտագործում, օգտագործական, օգտաործություն
Դ произносится оглушенно и с придыханием (թ) в следующих словах:
-անդամ, անդամություն
--անդամ - член
--անդամություն -членство
-արդար, անարդար, արդարանալ, արդարություն, անարդարություն, արդարացի, անարդարացի, արդարադատ*, արդարադատություն * и т.д. (*только первая буква դ произносится оглушенно и с придыханием).
-արդար – справедливый, беспрсирастный
-անարդար – несрпаведливый, пристрастный
-արդարանալ - оправдываться
-արդարություն - справедливость
-անարդարություն - несправедливость
-արդարացի, անարդարացի – справедливый (правый), несправедливый (неправый)
-արդարադատ – правосудный (книжн.)
-արդարադատություն – правосудие, юстиция
-արդեն - уже
-արդյոք – разве, ли (вопросит. слово)
-արդյունք, արդյունավետ, ապարդյուն, արդյունաբերություն, արդյունաբերական, и т.д.
-արդյունք – продукт, результат
-արդյունավետ – продуктивный, прибыльный
-ապարդյուն – безрезультатный, тщетный
-արդյունաբերություն – производство, индустрия
-արդյունաբերական – -производственный
и т.д.
-արդուկ, արդուկել, արդուզարդ
--արդուկ - утюг
-արդուկել - утюжить, гладить
-արդուզարդ - туалет, убранство (оба դ=թ)
-արձակուրդ, (др. слова с суффиксом
-ուրդ, աճուրդ, խառնուրդճ)
-արձակուրդ -отпуск, каникулы (ձ=ց)
-աճուրդ - аукцион, (публичные) торги
-խառնուրդճ - смесь
-բարդ, բարդություն, բարդացնել, բարդացում
-բարդ - сложный
-բարդություն - сложность
-բարդացնել - осложнять, усложнять
-բարդացում - осложнение, усложнение
-բերդ , Աղջկաբերդ (в Ани), Ծիծեռնակաբերդ (в Ереване), բերդապետ и т.д.
-բերդ -крепость
-Աղջկաբերդ (в Ани) (ջ=չ)
-Ծիծեռնակաբերդ (в Ереване)
-բերդապետ - комендант крепости
и т.д.
-բրդել, բրդոշ
-բրդել - крошить, накрошить
-բրդոշ - мацун с накрошенным хлебом
-բրդուճ - лаваш с чем-нибудь, свернутый трубочкой
-բուրդ, բրդյա, բրդոտ
-բուրդ - шерсть
-բրդյա - шерстяной
-բրդոտ - мохнатый, лохматый
-գեղարդ - копьё
-դադար**, անդադար**, դադարել**, դադարեցնել** (только вторая буква դ произносится оглушенно и с придыханием)
-դադար - покой, пауза, передышка
-անդադար - беспрестанный, беспрестанно
-դադարել - прекращаться
-դադարեցնել - прекращать
-դդում**, դդմիկ** (только вторая буква դ произносится оглушенно и с придыханием)
-դդում - тыква
-դդմիկ - кабачок
-դրդել**, դրդիչ**, դրդապատճառ**, դրդում** (только вторая буква դ произносится оглушенно и с придыханием)
-դրդել - побуждать, толкать, подстрекать
-դրդիչ - подстрекатель, побудитель
-դրդապատճառ -- побудительная причина, повод
-դրդում - -побуждение
-երդիկ - отверстие в крыше, кровле, пропускающее свет и служащее как дымоволок
-երդում, երդվել, երդվեցնել, երդվյալ
-երդում - клятва, зарок, присяга
-երդվել - клясться
-երդվեցնել - приводить к присяге
-երդվյալ - - присяжный, заклятый
- -րորդ/-երորդ - суффикс в порядковых числительных: երկրորդ, երրորդ, չորրորդ, հինգերորդ и т.д.
-երկրորդ - второй
-երրորդ - третий
-չորրորդ - четвертый
-հինգերորդ - пятый
и т.д.
-զարդ, զարդարել, զարդարվել, զարդանկար, զարդաքանդակ
-զարդ - украшение
-զարդարել - украшать, наряжять
-զարդարվել - наряжаться
-զարդանկար - узор, орнамент (жвпс)
-զարդաքանդակ - орнамент (склптр)
-ընդամենը - итого, всего
-ընդառաջ, ընդառաջել
-ընդառաջ - навстречу
-ընդառաջել - пойти навсречу, помочь, содействовать
-ընդարձակ, ընդարձակել, ընդարձակվել
-ընդարձակ - обширный, просторный (ձ=ց)
-ընդարձակել - расширять, распространять (ձ=ց)
-ընդարձակվել - расширяться, распространяться (ձ=ց)
-ընդհակառակը - наоборот
-ընդհանուր, ընդհանրապես, ընդհանրացնել, ընդհանրացում и т.д.
-ընդհանուր - общий
-ընդհանրապես - вообще
-ընդհանրացնել - обобщать
-ընդհանրացում - обобщение
и т.д.
-ընդհատ, ընդհատել, անընդհատ
-ընդհատ - прерывистый, отрывистый
-ընդհատել - прерывать, перебивать
-անընդհատ - беспрерывно
-ընդունել, ընդունվել, ընդունակ, անընդունակ, ընդունարան, ընդունիչ и т.д.
-ընդունել - принимать
-ընդունվել - быть принятым
-ընդունակ - - способный, восприимчивый
-անընդունակ - - неспособный
-ընդունարան - приемная
-ընդունիչ - приемник
и т.д.
-ընդօրինակել, ընդօրինակում
-ընդօրինակել - подражать, копировать
-ընդօրինակում - - подражание, копирование
-ժողովուրդ, ժողովրդական
-ժողովուրդ - народ
-ժողովրդական - народный
-լյարդ - печень
-խեղդել, խեղդվել, խեղդոց (ղդ = խտ)
-խեղդել - душить. утопить, удавить
-խեղդվել - задыхаться, тонуть, удавиться
-խեղդոց - духота, давка, толкотня
-խնդրել, խնդրանք, խնդրագիր, խնդիր, խնդրագիրք-խնդրել - просить
-խնդրանք - просьба
-խնդրագիր - прошение
-խնդիր - просьба, прошение, задача, проблема, вопрос, дополнение
-խնդրագիրք - задачник
-խորանարդ - куб
-խորդուբորդ (оба դ) - ухабистый, шероховатый
-խորհուրդ, խորհրդածել, խորհրդատու, խորհրդավոր и т.д.
-խորհուրդ -совет
-խորհրդածել - размышлять, обдумывать
-խորհրդատու - советник, советчик, консультант
-խորհրդավոր - таинственный, загадочный
и т.д.
-կարդալ - читать
-կենդանի, կենդանաբան, կենդանաբանական, կենդանաբանություն, կենդանանալ, կենդանացնել
-կենդանի - животное (всякое живое существо), живой
-կենդանաբան - зоолог
-կենդանաբանական - -зоологический
-կենդանաբանություն - зоология
-կենդանանալ - оживиться
-կենդանացնել - оживить
-կոկորդ, կոկորդային
-կոկորդ - горло, гортань, глотка
-կոկորդային - горловой, гортанный
-հաղորդել, հաղորդում, հաղորդություն, հաղորդվել
-հաղորդել - сообщать
-հաղորդում - сообщение, передача
-հաղորդություն - причастие, причащение
-հաղորդվել - причаститься
-մարդ, մարդաբան, մարդաբանական, մարդաբանություն, մարդակեր, մարդահամար, մարդաձի, մարդամոտ, մարդանման, մարդաշատ, մարդասեր, մարդասիրություն, մարդասպան, մարդավայել, մարդավարի, մարդատյաց, մարդատյացություն, մարդկային, անմարդկային, գերմարդկային, մարդկություն и т.д.
-մարդ - человек
-մարդաբան - антрополог
-մարդաբանական - антропологический
-մարդաբանություն - антропология
-մարդակեր - людоед
-մարդահամար - перепись населения
-մարդաձի - кентавр
-մարդամոտ - общительный
-մարդանման - человекообразный
-մարդաշատ - (много)людный
-մարդասեր - гуманный, человеколюбивый
-մարդասիրություն - гуманность
-մարդասպան - убийца
-մարդավայել - человеческий (достойный человека)
-մարդավարի - по-человечески
-մարդատյաց - человеконенавистнический, мизантроп
-մարդատյացություն -человеконенавистничество, мизантропия
-մարդկային - человечный, гуманный
-անմարդկային - бесчеловечный, негуманный
-գերմարդկային - сверхчеловеческий
-մարդկություն - человечество
и т.д.
-նյարդ, նյարդային
-նյարդ - нерв
-նյարդային - нервный
- -որդ – суффикс: անցորդ, գնորդ, հաճախորդ, ձախորդ, հաջորդ, նախորդ, ճանապարհորդ, որսորդ, վարորդ, քառորդ, միջնորդ, միջնորդել, առաջնորդ, առաջնորդել
-անցորդ - прохожий
-գնորդ - покупатель
-հաճախորդ - клиент
-ձախորդ - неудачник
-հաջորդ - следующий
-նախորդ - предыдущий
-ճանապարհորդ - путешественник
-որսորդ - охотник
-վարորդ - водитель
-քառորդ - четверть
-միջնորդ - посоедник (ջ=չ)
-միջնորդել - посоедничать (ջ=չ)
-առաջնորդ - вождь, предводитель (ջ=չ)
-առաջնորդել - возглавить, вести(ջ=չ)
-որդ, որդնել, որդնոտ, որդան (կարմիր)
-որդ - червь
-որդնել - червиветь
-որդնոտ - червивый
-որդան (կարմիր) - кошениль
-որդի, որդիական, որդիաբար, որդյակ, որդեգրել
-որդի - сын
-որդիական - сыновний
-որդիաբար - по-сыновнему
-որդյակ - сыночек
-որդեգրել - усыновить
-ջարդ, ջարդել, ջարդվել, ջարդվածք, ջարդոն
-ջարդ- избиение, резня, побоище
-ջարդել - ломать, разбить, рубить, громить, истреблять
-ջարդվել - ломаться, разбиться, портиться
-ջարդվածք - перелом
-ջարդոն - лом
-վարդ, վարդակ, վարդագույն, Նվարդ, Վարդան, Վարդուհի, Վարդանյան ( собств. имена) и т.д.
-վարդ - роза
-վարդակ - розетка
-վարդագույն - розовый (цвет)
-վարդապետ - архимандрит
-վրդովել, վրդովեցուցիչ, վրդովմունք, վրդովվել
-վրդովել - возмущать
-վրդովեցուցիչ - возмутительный
-վրդովմունք - возмущение
-վրդովվել - возмущаться
-օդ, օդագնաց, օդանավ, օդանավակայան, օդանցք, օդաչու и т.д.
-օդ - воздух
-օդագնաց - воздухоплаватель, аэронавт
-օդանավ - самолет (воздушное судно)
-օդանավակայան - аэропорт
-օդանցք - форточка
-օդաչու - летчик
и т.д.
-օրիորդ -барышня
Ձ произносится оглушенно и с придыханием (ց) в следующих словах:
-արձակ, արձակել, արձակվել, արձակագիր, արձակուրդ, բացարձակ, բացարձակապես, բացարձակորեն, ընդարձակ, ընդարձակել, ընդարձակվել, լայնարձակ, սանձարձակ* (*только вторая буква ձ произносится оглушенно и с придыханием) и т.д.
-արձակ - свободный, просторный, вольный, проза
-արձակել - освобождать, распускать
-արձակվել - освобождаться, распускаться, развязаться
-արձակագիր - прозаик
-արձակուրդ - отпуск, каникулы (դ=թ)
-բացարձակ - абсолютный
-բացարձակապես - абсолютно
-բացարձակորեն - абсолютно
-ընդարձակ - обширный, просторный (դ=թ)
--ընդարձակել - расширять (դ=թ)
-ընդարձակվել - расширяться, разрастаться (դ=թ)
-լայնարձակ - раздольный
-սանձարձակ - развязный
и т.д.
-բարձ, բարձիկ--բարձ - подушка
-բարձիկ - подушечка
-բարձունք - высота, вышина, высь
-բարձր, բարձրագույն, բարձրահարկ, բարձրահասակ, բարձրաձայն, բարձրորակ, բարձրանալ, բարձրացնել, բարձրաստիճան и т.д.
-բարձր - высокий
-բարձրագույն - высший
-բարձրահարկ - высотный (многоэтыжный)
-բարձրահասակ - высокий (ростом)
-բարձրաձայն - громкий
-բարձրորակ - высококачественный
-բարձրանալ - подниматься, выситься
-բարձրացնել - поднимать
-բարձրաստիճան - высокопоставленный
и т.д.
-դաղձ - мята
-դարձ, արևադարձ, արևադարձային, դարձնել, դարձվածք, դարձվածաբանություն, դարձյալ, հայրենադարձ, հայրենադարձություն, հետադարձ, վերադարձ, վարադարձնել, տարեդարձ, փոխադարձ и т.д.
-դարձ - возврат, поворот, оборот
-արևադարձ - солнцестояние, солнцеворот
-արևադարձային - тропический
-դարձնել - превращать, обращать
-դարձվածք - оборот
-դարձվածաբանություն - фразеология
-դարձյալ - вновь
-հայրենադարձ - репатриант
-հայրենադարձություն - репатриация
-հետադարձ - обратный, ретроспективный
-վերադարձ - возвращение
-վարադարձնել - возвращать
-տարեդարձ - годовщина
-փոխադարձ - взаимный
и т.д.
-դեղձ, դեղձենի
-դեղձ -персик
-դեղձենի - персиковое дерево
-դերձակ, դերձակուհի, դերձակություն, դերձան
-դերձակ - портной
-դերձակուհի - портниха
-դերձակություն - портняжничество
-դերձան - нитка
-խուրձ - сноп
-համարձակ, համարձակություն, համարձակվել, անհամարձակ
-համարձակ - смелый
-համարձակություն - смелость
-համարձակվել - осмелиться
-անհամարձակ - несмелый, робкий
-հանդերձ, հանդերձանք, հանդերձարան, հանդերձյալ
-հանդերձ - 1. платье, 2. вместе
-հանդերձանք - снаряжение
-հանդերձարան - гардероб, гардеробная
-հանդերձյալ - загробный, потусторонний
-հարձակում, հարձակվել
-հարձակում - нападение
-հարձակվել - нападать
-որձ - самец
-վարձ, աշխատավարձ, փոխադրավարձ, վարձակալ, վարձակալել, վարձակայան, վարձատրել, վարձատրություն, վարձատրվել, վարձատրվող, վարձով, վարձու, վարձել, անվարձ и т.д.
-վարձ - плата, вознаграждение
-աշխատավարձ - зарплата
-փոխադրավարձ - плата за провоз
-վարձակալ - съемщик, наниматель, арендатор
-վարձակալել - арендовать
-վարձակայան - прокатный пункт
-վարձատրել - вознаграждать
-վարձատրություն -вознаграждение
-վարձատրվել - вознаграждаться
-վարձատրվող - оплачиваемай
-վարձով - внаём, по наёму
-վարձու - наёмный
-վարձել - нанять, брать в наём
-անվարձ - бесплатный, безвозмездный, даром
и т.д.
-վրձին - кисть (для клея, краски)
-տառադարձել, տառադարձություն, տառադարձում
-տառադարձել - транскрибировать, транслитерировать
-տառադարձություն - транскроипция, транслитерация
-տառադարձում - транскрибирование
-փորձ, փորձագետ, փորձագիտություն, փորձադաշտ, փորձանք, փորձառու, փորձարկել, փորձարկում, փորձել, փորձված и т.д.
-փորձ - опыт, эксеримент
-փորձագետ - эксперт
-փորձագիտություն - экспертиза
-փորձադաշտ - опытное поле
-փորձանք - беда, бедствие
-փորձառու - опытный, искушенный
-փորձարկել - экспериментировать, испытывать
-փորձարկում - эксаериментирование
-փորձել - пробовать, исаытывать, мерить, примерять (одежду, обувь)
--փորձված - испытанный
и т.д.
-օձ, օձաբարո, օձաձև (только второе ձ), օձանման, օձային, օձություն
-օձ - змея, змей
-օձաբարո - ехидный, коварный
-օձաձև (только второе ձ) - змеевидный
-օձանման - змееподобный
-օձային - змеиный
-օձություն - ехидство
Ջ произносится оглушенно и с придыханием (չ) в следующих словах:
-աղջիկ, աղջկական
-աղջիկ - девочка, девушка, дочка
-աղջկական - девичий
-ամբողջ, ամբողջական, ամբողջապես, ամբողջություն, ամբողջականություն, и т.д.
-ամբողջ - весь, целый
-ամբողջական - целый, целостный
-ամբողջապես - всецелоб полностью
-ամբողջություն - целосьть, совокупность
-ամբողջականություն - цельность, целостность
и т.д.
-անմիջապես, անմիջական, անմիջականություն и т.д.
-անմիջապես - немедленно
-անմիջական - непосредственный
-անմիջականություն - непосредственность
и т.д.
-աջ, աջակողմյան, աջլիկ, и т.д.
-աջ - правый
-աջակողմյան - правосторонний
-աջլիկ - правша
и т.д.
-առաջ, առաջաբան, առաջադեմ, առաջադիմել, առաջադիմություն, առաջադրանք, առաջապահ, առաջավոր, առաջատար, առաջարկ, առաջարկել, առաջարկություն, առաջացնել, առաջընթաց, առաջիկա, առաջին, առաջխաղացում, առաջնակարգ, առաջնահերթ, առաջնեկ, առաջնորդ, առաջնորդել, ընդառաջ, ընդառաջել, и т.д.
--առաջ - перед, сперва, сначала
--առաջաբան - предисловие, пролог
--առաջադեմ - передовойб прогрессивный
--առաջադիմել - прогрессировать, продвинуться, преуспеть
--առաջադիմություն - прогресс, успехи (в учебе, работе)
--առաջադրանք - задание, поручение
--առաջապահ - авангард
--առաջավոր - передовой, главный, ведущий
--առաջատար - ведущий, движущий, направляющий
-առաջարկ - предложение
-առաջարկել - предложить
-առաջարկություն - предложение
-առաջացնել - порождать, вызвать
-առաջընթաց - прогресс, развитие, рост
-առաջիկա - предстоящий, грядущий
-առաջին - первый
-առաջխաղացում - продвижение, наступление
-առաջնակարգ - перворазрядный, первостепенный
-առաջնահերթ - пеорвоочередной
-առաջնեկ - первенец
-առաջնորդ - предводитель (դ=թ)
-առաջնորդել - возглавить, руководить (դ=թ)
-ընդառաջ - навстречу (դ=թ)
-ընդառաջել - пойти навстречу (դ=թ)
и т.д.
-առողջ, առողջանալ, առողջարան, առողջացնել, առողջություն, и т.д.
-առողջ - здоровый
-առողջանալ - выздороветь
-առողջարան - здравница
-առողջացնել - исцелить
-առողջություն - здоровье
и т.д.
-արջ - медведь
-զիջել, զիջող, անզիջում, փոխզիջում, и т.д.
-զիջել - уступить
-զիջող - уступчивый
-անզիջում - неустуачиво
-փոխզիջում - компромисс
и т.д.
-զղջալ, զղջում
-զղջալ - раскаяться
-զղջում - раскаяние
-թրջել, թրջոց, թրջվել, и т.д.
-թրջել - мочить, смачивать
-թրջոց - примочка
-թրջվել - мокнуть
и т.д.
-իջեցնել, իջեցում, իջնել, իջվածք, վայրէջք, Էջմիածին, и т.д.
-իջեցնել - опустить, спустить
-իջեցում - опущение, снижение
-իջնել - спуситься
-իջվածք - грыжа, опущение (внутренних органов)
-վայրէջք - посядка
-Էջմիածին - Эчмиадзин
и т.д.
-մեջ, մեջտեղ, միջադեպ, միջազգային, միջախաղ, միջակ, միջակետ, միջամտել, միջամտություն, միջանկյալ, միջանցիկ, միջանցք, միջավայր, միջև, միջին, միջնադար, միջնադարյան, միջնորդ, միջնորդել, միջուկ, միջուկային, и т.д.
-մեջ - середина, внутри
-մեջտեղ - серединка
-միջադեպ - инцидент, происшествие
-միջազգային - международный
-միջախաղ - интермедия
-միջակ - средний, посредственный
-միջակետ - двоеточие
-միջամտել - вмешиваться
-միջամտություն - вмешаьельство
-միջանկյալ - вводный, сказанный между прочим
-միջանցիկ - сквозной
-միջանցք - коридор, проход
-միջավայր - среда, окружение
-միջև - между
-միջին - средний, серединный
-միջնադար - средневековье
-միջնադարյան - средневековый
-միջնորդ - посредник (դ=թ)
-միջնորդել - посредничать (դ=թ)
-միջուկ - ядро
-միջուկային - ядерный
и т.д.
-մեջք - спина
-միջատ - насекомое
-ողջ, ողջագուրվել, ողջամիտ, ողջամտություն, ողջույն, ողջունել, и т.д.
-ողջ - живой, здоровый, целый
-ողջագուրվել - обниматься и целоваться
-ողջամիտ - здравомыслящий, благоразумный
-ողջամտություն - здравомыслие, благоразумие
-ողջույն - привет
-ողջունել - приветствовать
и т.д.
-ոջ - окончание род.пад. нек-ых сущ-ых աներոջ, ընկերոջ, կնոջ, տիրոջ, քրոջ, սկեսրոջ
-ոջիլ, ոջլոտ, ոջլոտել
-ոջիլ - вошь
-ոջլոտ - вшивый
-ոջլոտել - вшиветь, обовшиветь
-վերջ, վերջաբան, վերջալույս, վերջակետ, վերջանալ, վերջապահ, վերջացնել, վերջին, վերջնախաղ, վերջնական, վերջապես, վերջնականապես, и т.д.
-վերջ - конец
-վերջաբան - послесловие, эпилог
-վերջալույս - вечерняя заря, закат
-վերջակետ - точка (в предложении)
-վերջանալ - кончаться
-վերջապահ - арьергард
-վերջացնել - кончать, закончить
-վերջին - последний
-վերջնախաղ - эндшпиль
-վերջնական - окончательный
-վերջապես - наконец
-վերջնականապես - окончательно
и т.д.
-քաջք - бесы
Теперь я приведу слова, в которых оглушается звук ղ и произносится խ. Обратите внимание на то, что во многих случаях, буква ղ оказывается перед другим звонким согласным и оглушается вместе с ним, т.е. оглушается пара звуков: ղբ, ղգ, ղդ, ղջ, ղձ. Поэтому здесь особенно важно обратить внимание на те слова (корни), в которых ղ стоит перед глухим согласным и, как бы под влиянием этого глухого согласного произносится как соответствующий глухой звук խ.
Ղ произносится оглушенно (խ) в следующих словах (ղ = խ):
-աղբ, աղբահան, աղբատար, աղբաման или աղբարկղ, աղբանոց и т.д. (ղբ = խպ)
-աղբ - мусор
-աղբահան - мусорщик, ассенизатор
-աղբատար - мусоровоз / мусоропровод
-աղբաման или աղբարկղ - урна
-աղբանոց - свалка
и т.д.
-աղբյուր, ցայտաղբյուր, и т.д. (ղբ = խպ)
-աղբյուր - источник, родник
-ցայտաղբյուր - фонтанчик
и т.д.
-աղցան – отварная зелень, салат
-աղջիկ, աղջկական (ղջ = խչ)
-աղտ, աղտոտ
-աղտ - грязь, нечистота, скверна, см. կեղտ
-աղտոտ - см. կեղտոտ
-աղքատ, աղքատություն, и т.д.
-աղքատ - бедный, нищий
-աղքատություն - бедность, нищета
и т.д.
-ամբողջ, ամբողջական, ամբողջապես, ամբողջություն, ամբողջականություն, и т.д. (ջ չ)
-առողջ, առողջանալ, առողջարան, առողջացնել, առողջություն, и т.д. (ղջ = խչ)
-բողկ – редиска
-գաղթ, գաղթել, գաղթական, и т.д.
-գաղթ - переселение, миграция
-գաղթել - переселитья, мигрировать
-գաղթական - переселенец, мигрант тайный, секретныый
и т.д.
-գաղտնի, գաղտնիք, գաղտագողի, գաղտնարան, и т.д.
-գաղտնի - тайный, секретный
-գաղտնիք - тайна, секрет
-գաղտագողի – тайкомб крадучись
-գաղտնարան - тайник
и т.д.
-դաղձ (ղձ = խց)
-դեղձ, դեղձենի (ղձ = խց)
-եղբայր, եղբայրական, եղբայրություն, и т.д. (ղբ = խպ)
-զեղչ – скидка
-զղջալ, զղջում (ղջ = խչ)
-թուղթ, թղթե, թղթյա, ստվարաթուղթ, и т.д.
-թուղթ - бумага
-թղթե или թղթյա – бумажный
-ստվարաթուղթ – картон
и т.д.
-խեղճ, խեղճանալ, խեղճացնել, խեղճություն, խղճալ, խղճահարվել, и т.д.
-խեղճ - жалкий, убогий
-խեղճանալ - присмиреть, унывать
-խեղճացնել - присмирять, притеснять
-խեղճություն – забитость, бедность, убогость
-խղճալ - жалеть
-խղճահարվել - разжалобиться
и т.д.
-խիղճ, անխիղճ
-խիղճ - совесть
-անխիղճ – бессовестный
-ծաղկակաղամբ, ծաղկաման, ծաղկել, ծաղկեփունջ, и т.д.
-ծաղկակաղամբ - цветная капуста
-ծաղկաման - цветочная ваза
-ծաղկել – цвести
-ծաղկեփունջ – букет
и т.д.
-կեղտ, կեղտոտ, կեղտոտել, կեղտոտություն, и т.д.
-կեղտ - грязь, мусор
-կեղտոտ - грязный, неопрятный, загрязненный
-կեղտոտել - пачкать, марать
-կեղտոտություն - грязь, мерзость, гнусность
и т.д.
-կողպել, կողպեք--կողպել - запирать
-կողպեք - замок
-կողք - бок, ребро
-հաղթանակ, հաղթել, հաղթական, անհաղթ, и т.д.
-հաղթանակ - победа
-հաղթել - победить
-հաղթական - победный, победоносный
-անհաղթ – непобедимый
и т.д.
-մաղթանք, մաղթել
-մաղթանք - доброе пожелание
-մաղթել - пожелать
-մեղք - вина
-շաղգամ - репа
-շաղկապ - союз (грам.)
-շողք - 1. луч, 2. отблеск, 3. тень
-ողկույզ – гроздь
-ողջ, ողջագուրվել, ողջամիտ, ողջամտություն, ողջույն, ողջունել, и т.д. (ջ չ)
-պղտոր, պղտորել, պղտորում, պղտորվել---պղտոր - мутный
-պղտորել - мутить
-պղտորում - помутнение, замутнение
-պղտորվել – мутнеть
-սանդուղք - лестница, ступень
-ուղտ – верблюд
-փեղկ, ցուցափեղկ
-փեղկ - створка
-ցուցափեղկ – витрина
-քաղց, քաղցած, քաղցածություն, քաղցել
-քաղց - голод
-քաղցած - голодный
-քաղցածություն – чувство голода, желание есть
-քաղցել – голодать
-քաղցր, քաղցրակեր, քաղցրահամ, քաղցրահնչուն, քաղցրահունչ, քաղցրաձայն, քաղցրասեր, քաղցրավենիք, քաղցրավուն, քաղցրեղեն, քաղցրմեղցր и т.д.
-քաղցր - сладкий
-քաղցրակեր - сладкоежка
-քաղցրահամ – сладкий (на вкус)
-քաղցրահնչուն – сладкозвучный
-քաղցրահունչ – благозвучный (сладкозвучный)
-քաղցրաձայն – сладкоголосый
-քաղցրասեր - лакомка, сластена
-քաղցրավենիք – сладости, сласти, лакомства
-քաղցրավուն - сладковатый
-քաղցրեղեն - сласти,, сладкое, десерт
-քաղցրմեղցր – слащавый, приторный, елейный
и т.д.
-քաղքենի – мещанин
Обратите внимание на такие пары:
աղտ - грязь, нечистота, скверна
ախտ - болезнь
ուղտ – верблюд
ուխտ - обет
-ախտահանել - стерилизовать
-ախտահանում – стерилизация
-ախտորոշել - диагностировать
-ախտորոշում - диагностика
от ախտ - болезнь и пишутся через խ
Վ произносится оглушенно (ֆ) в слове հարավ “юг” и производных: հարավային “южный”, հարավ-արևմուտք “юго-запад”, հարավ-արևելք “юго-восток” и т.д.
Еще одна проблема правильного произношения армянского языка, это проблема редуцированного гласного звука ը, благодаря которогму в армянском языке есть такое явление, как գաղտնավանկ "скрырый слог".
В армянском языке звук ը обычно слышится между двумя согласными, но на письме не передается.
В словах գնալ (идти), գլուխ (голова), գրպան (карман), կռիվ (война) после первого согласного произносится звук ը (գընալ, գըլուխ, գըրպան, կըռիվ). В словах սանր (гребешок), մանր (мелкий), արկղ (ящик), աստղ (звезда) перед последним согласным произносится звук ը (սանըր, մանըր, արկըղ, աստըղ). В некоторых словах: խռմփալ (храпеть), թռվռալ (попрыгивать), փսփսալ (шептать) звук ը произносится либо после первого и второго (խըռըմփալ), либо после первого и третьего согласного (թըռվըռալ, փըսփըսալ).
В начале слова перед звукосочетаниями սկ, սթ, սպ, ստ, զգ, զբ обычно произносится звук ը, который на письме не обозначается:
произносится:
սկիզբ (начало) ըսկիզբսպիտակ (белый) ըսպիտակստանալ (получать) ըստանալ
ստրուկ (раб) ըստրուկ
զբաղմունք (занятие) ըզբաղմունք
զգալ (чувствовать) ըզգալ
զգաստ (смирно) ըզգաստ
В начале слова ը пишется лишь в некоторых словах, например: ըմպանակ (рюмка), ընտանիք (семья), ընթրիք (ужин), ընտիր (избранный), ընկավ (упал), ըստ (по).
В конце слова ը является определенным артиклем.
SuzanSiloyan (20.09.2010)
Армянский гласный звук [@], буквенное обозначение которого ը , не имеет русского буквенного эквивалента.
Это специфический звук среднего ряда (по ряду или по месту подъема языка), среднего подъема (пo степени подъема языка), который по произношению приближается к русским безударным редуцированным звукам о, а, например, в словах:
это, молоко, часы. болото, дело, слово. Примеры:
ընկեր [@нкер] товарищ
ընտիր [@нтир] отборный
տունը [тун@] (этот) дом
շունը [шун@] (эта) собака
Трудность усвоения армянского звука [@] заключается в том, что часто он произносится, но буква ը не пишется. Однако существуют правила, которые помогут вам правильно читать и писать слова, в которых есть ը.
Буква ը всегда пишется:
1)ecли звук [@] произносится в начале слова, например:
ըստ [@ст] в соответствии с
ընտանի [@нтани] домашний (о животных)
ընկեր [@нкер] товарищ
ընտիր [@нтнр] отборный
2) если звук [@] произносите в конце слова, например:
տունը [тун@] (этот) дом
կինը [кин@] (эта) женщина, (его) жена
շունը [шун@] (эта) собака
ընկերը [@нкэр@] (этот) товарищ
Буква ը, как правило, не пишется, если [@] произносится в середине слова:
տնային [т@пайин] домашний
մանր [ман@р] мелкий
սրել [с@рэл] точить
բնական [б@накан] естествен*ный
գրել [г@рэл] писать, написать
В середине слова ը пишется только в сложных и производных словах, второй компонент которых начинается с ը .
например:
ընտիր —հատընտիր [haт@нтир] избранный (о произведениях)
ընկեր — դասընկեր [дас@нкэр] одноклассник
Запомните:
1) При чтении слов, в которых имеется скопление трех и бо*лее согласных, между этими согласными обычно произносится слогообразующий гласный [ը], хотя буква ը не пишется. Произношение таких слов надо просто заучивать по транскрипции и запоминать, например:
Մկրտիչ [м@к@ртич] Мкртич
գտնվել [г@тн@вэл] находиться
2) Если слово начинается с сочетания двух согласных, то при чтении эти согласные разделяются звуком [ը], например:
գրել [г@рэл] писать, написать
լսել [л@сэл] слышать, услышать, слушать, послушать
տներ [т@нэр] дома
խմել [х@мэл] пить, выпить
Исключение составляют следующие сочетания звуков ստ, շտ, սփ, սթ, սպ, սկ, զբ, զգ в которых звук [@] обычно произносится в начале сочетания и притом редуцированно (иногда почти не слышится). Для обозначения редуцированного звука [@] в транскрипции используем знак * вверху слева от буквы. Примеры:
զգալ [*згал] чувствовать, почувствовать
սկսել [*ск@сэл] начинать, начать
ստիպել [*стипэл] заставлять, заставить
շտապել [*штапэл] торопиться, поторопиться, спешить, поспешить
սպասել [*спасэл] ждать, ожидать
զբոսնել [*збоснэл] гулять, погулять
սթափվել [*ст'ап'вэл] отрезветь, прийти в себя
3) Если [@] произносится между согласными в конце слова, то при словообразовании и словоизменении он выпадает, например:
սանր [сан@р] расческа — սանրի [санри] расчески;
սանրել [санрэл] причесываться, причесать
մանր [ман@р] мелкий — մանրել [манрэл] размельчать, размельчить; разменивать, разменять (денЬги)
Скопление согласных часто является результатом чередования звуков, поэтому оно встречается главным образом в производных словах, грамматических формах слов, например:
տուն [тун] дом - տներ [т@нер] дома; տնային [т@найин] домашний
սուր [сур] острый -սրել [с@рэл] точить, отточить; սրամիտ [с@рамит] остроумный
սիրտ [сирт] сердце - սրտի [с@рти] сердца (род. п.); սրտային [с@ртайин] сердечный
Чтобы привыкнуть к произношению звука [э], произнесите парами следующие слова:
бы'ло - բա՛լը [бал@] вишня (эта)
молоко' - մնա՛լ [м@нал] оставаться, остаться,
մտնե՛լ [мэтнэл] входить, войти
боло'то - կարո՛տը [карот@] тоска
де'ло - գե՛տը [гэт"] река (эта)
метр - մա՛նր [ман@р] мелкий
А теперь произнесете несколько раз следующие слоги и слова:
սը [с@] — սրել [с@рэл] точить
տը [т@] — տներ [т@нэр] дома,
գը [г@] — գրել [г@рэл] писать, написать
դը [д@] — դնել [д@нэл] ставить, поставит, класть, положить
ըն [@н] — ընկեր [нпкэр] товарищ
ըն [@н] — ընտիր [@нтир] отборный
ըն [@н] — ընտանի [@нтани] домаиший (о животных)
В примерах данного урока вы вспомнили слова с гласными [@] на конце.
[ը] на конце слова является определенным артиклем.
В отличие от русского языка безударные гласные армянского языка не становятся более краткими и неопределенными по произношению.
Несмотря на большое количество согласных звуков армянского языка, армянская устная речь не кажется изобилующей согласными, так как любое скопление согласных (на письме) произносится с вкраплениями ը, ср. "встреча" (четыре согласных и один гласный образуют первый слог) и Մկրտիչ (Мкртич – первые три согласных произносятся как два слога).
Буквой Ը ը обозначается неогубленный звук [ը]. Произношение ը похоже на произношение "а" или "о" в русском языке во втором предударном слоге, как в словах: молоко, таракан, доработать.
Очень важно научиться правильно произносить звук ը, т.к. он активно участвует в слогообразовании и слогоделении, он слышится (произносится) при скоплении согласных (например, между труднопроизносимыми согласными) и пишется при переносе. Это явление, по грамматической традиции армянского языка, называется "скрытым слогом" (գաղտնավանկ), ср. призвук, который слышится в словах "рубль, храбр" между "б" и "ль", "б" и "р". В армянском языке, когда слово начинается даже с двух согласных, между ними появляется этот призвук. Это не связано с "трудностями произношения", а является отличительной чертой армянской артикуляции. Ср.: в русском произношении "дно" – односложное слово, а в армянском произношении դնել – двусложное, "мне" – односложное, մնալ – двусложное.
Слово может заканчиваться "скрытым" слогом при скоплении в конце слова двух и более согласных, когда последний согласный – сонант, например ն или ը: այսինքն, տետր. Так, в слове մենք нет "скрытого" слога, оно односложное; в слове նրանք ը слышится между ն и ր, с которых начинается слово, а не между ն и ք, которыми заканчивается слово, т.к. ք не сонант; в слове քույր нет "скрытого" слога, хотя оно заканчивается на сонант ր, т.к. перед ним стоит не согласный, а полугласный յ. В слове այսինքն призвук слышится после ք, перед конечным ն.
Два (и более) согласных, с которых начинается слово, произносятся со "скрытым" слогом – звуком ը между ними, кроме сочетаний սկ, ստ, սպ, սթ, սփ, շտ, զբ, զգ. Иногда перед ними, в начале слова можно услышать ը, но чаще всего слова, начинающиеся с этих сочетаний, произносятся без ը.
SuzanSiloyan (20.09.2010)
Эту тему просматривают: 1 (пользователей: 0 , гостей: 1)
Социальные закладки